Zorgt natuurlijk ouderschap voor verwende kinderen (en oververmoeide ouders)?

Herken je dit? Dat je telkens wanneer je het gevoel hebt dat je went aan hoe je kindje nu is, het weer honderdtachtig graden draait? Je lijkt eindelijk je routine te hebben gevonden en denkt, in je nopjes met jezelf, ‘Ik heb dit moederschap goed onder de knie’ en dan verandert je uk opeens in een vuurspuwend draakje. Slechte nachten, onrustig drinken, de hele dag aandacht willen, heel veel huilen, bijten, schreeuwen en gillen. Is dit nou leuk? Doe ik dan toch iets verkeerd? Hebben al die mensen die beweren dat ik mijn kindje verwen met zoveel aandacht voor zijn behoeften dan toch gelijk gekregen? Nog maar eens googelen dan: ‘Kun je een baby verwennen met te veel liefde? Heb ik een monster gecreëerd?’ Stel jij jezelf wel eens de vra(a)g(en)? ‘Zorgt natuurlijk ouderschap voor verwende kinderen? Kan je een baby verwennen? Huilt je baby voor aandacht? Kan ik mijn baby zelfstandig trainen? En tot welke leeftijd kun je een baby niet verwennen?’

Verwen jij je baby te veel?

Van Google word je ook niet veel wijzer. De babybootcamp om je baby door te laten slapen in maar drie (helse en oorverdovende) dagen kun je makkelijk terzijde schuiven en de 13 manieren om van jouw baby een blije, zelfstandige en zelfvoorzienende superheld te maken neem je met een korreltje zout. Toch blijft het knagen: Als mijn natuurlijke manier van ouderschap echt zo goed is, waarom gedraagt mijn dreumes zich dan als een diva op de rode loper in Hollywood? En waarom is de baby van de buurvrouw, die echt alle protocollen van het consultatiebureau blind volgt, dan zo’n voorbeeldig kind dat doorslaapt en zich uren in een box kan vermaken?

Natuurlijk ouderschap is zo zwaar

Hoe gevoeliger het kind, hoe sterker het reageert op zijn omgeving. De gevoelige baby die de wereld zo heel intens in zich opneemt, kan nogal uit balans raken van zo’n beetje alles. En dat merk je. Is het toeval dat moeders van deze gevoelige kinders vaker kiezen voor sensitief, responsief en natuurlijk ouderschap? Voelen ze aan dat het kind meer baat heeft bij aandacht en het volgen van de behoeften? Of is het zo dat ze hun eigen gevoeligheid hebben doorgegeven aan hun kind? Voor beide is er veel te zeggen. Maar ook hoor ik deze groep moeders vaker in wanhoop zeggen dat het zo zwaar is, dat natuurlijk ouderschap.

Wat is natuurlijk ouderschap eigenlijk?

Op het eerste gezicht lijkt natuurlijk ouderschap misschien één van de vele stromen in opvoedingsland. Maar het staat er eigenlijk helemaal los van. Natuurlijk ouderschap is geen opvoedingsstijl. Het is zelfs geen opvoeding. Juist niet! Natuurlijk ouderschap (in het engels taalgebied ook wel attachment parenting genoemd) is het volgen van je kindje in zijn natuurlijke ontwikkeling.

Elk kind heeft zowel een universele blauwdruk aan behoeften en ontwikkeling, als een individuele blauwdruk, waarbij ook persoonlijke behoeften en ontwikkeling horen. Je baby wordt geboren met unieke eigenschappen en verwacht dat er wordt voldaan aan zijn universele behoeften zoals de behoefte aan veiligheid, liefde en zorg.

Wanneer je als ouder er alles aan doet om je kindje te volgen in zijn behoeften en zo weinig mogelijk probeert te kneden aan zijn eigen natuurlijke ontwikkelingspad, dan spreken we van natuurlijk ouderschap.

Een baby heeft veiligheid en afgestemde zorg nodig om zich optimaal te ontwikkelen. Door veel nabij elkaar te zijn en sensitief en responsief op je baby's behoeften te reageren ontwikkelt er een veilige hechting. Een optimale ontwikkeling stimuleren in een warme en veilige omgeving, zodat je kind kan zijn wie hij is en kan groeien tot wie hij wil zijn (en blijven!). Dat is natuurlijk ouderschap.

Vorige slide

Volgende slide

Het is een fase

Er zit verschil in hoe gevoelig de hersenen van kinderen zijn voor ervaringen. Bij het ene kind hebben ervaringen grotere invloed op hersengroei of hersenkrimp dan bij andere kinderen. Heel gevoelige hersenen groeien met meer horten en stoten dan hersenen die zich heel rustig en gelijkmatig ontwikkelen. En met hoeveel (of weinig) geweld de ontwikkeling van je kleintje ook gepaard gaat, je rolt toch van de ene fase in de andere. Wanneer je middenin zo’n stormachtige fase zit is het moeilijk om je te beseffen dat dit tijdelijk is. Doordat het zo veranderlijk is én tegelijkertijd zo’n heftig appèl doet op je al overspannen zenuwen, is het verdraaid lastig om te kijken naar wat er eigenlijk aan de hand is.

Je baby raakt van slag van alle nieuwe ervaringen

En er is nog iets wat het bijna onmogelijk maakt om door de jengelige bomen het bos weer te zien. Je baby/dreumes/peuter (doorhalen wat niet van toepassing is) ervaart de wereld heel anders dan jij. Zijn emoties en denken zijn nog niet gekoppeld zoals bij ons volwassen exemplaren, waardoor hij geen gedachten heeft over wat hij voelt. En je kleine heeft een totaal andere tijdsbeleving. Straks en later bestaan niet. Er is alleen maar nu. Tegelijkertijd groeit er langzaam een bewustzijn van de wereld om hem heen. Voor je kleine veranderen de regels van zijn omgeving ook om de paar weken of maanden en dan grijpt hij direct terug naar zijn veilige haven; Jij. En dat doet hij in een wervelwind van emoties, met overprikkeling van zijn zenuwstelsel door zoveel nieuwe ervaringen, én met een heleboel verwarring. Wat dan ook nog eens wordt versterkt doordat zijn omgeving kribbiger is, (hallo slaapgebrek!) minder geduld heeft, (zoveel behoefte aan één moment op adem komen) en met vlagen licht in paniek is. (‘Waar is mijn lieve kind gebleven, wat doe ik verkeerd?!?’)

Het volgen van de natuurlijke ontwikkeling van je kind lijkt op het zitten in een achtbaan met je hart buitenboord. En daar kun je bij tijd en wijle best eens van uit de bocht vliegen. Het maakt je bang.

Een onzekere moeder

Je baby huilt, schreeuwt en krijst uren achtereen. Moet je hem minder voeden? Meer? Heb je te weinig melk of geef je hem te weinig ruimte om zijn gevoel te verwerken? Help!
Dagen achtereen hoor je alleen maar keihard mamááá!! Je kind kan zich geen seconde meer alleen vermaken. Jij ergert je gewoon. Dat is toch niet normaal? Is dit het moment dat je erachter komt dat je een slechte moeder bent? Help!
Mijn peuter slaat me, doet me echt pijn. En ze lacht erbij. En als ik dan boos word dan doet ze het, nog harder lachend, gewoon weer. Help!

Ben ik mijn baby aan het verwennen?

Angst doet rare dingen met ons. Het maakt je aan het twijfelen. Je verliest perspectief en je wil heel graag weer terug naar die oh-zo-fijne balans. Die tijd dat je alles onder controle had en je het idee had dat je met jouw acties de tegenreactie kon voorspellen.

Ik troost je en jij wordt kalm.
Je kindje kan na het voeden altijd even een kwartiertje spelen in de box. Precies dat kwartiertje wat jij zo broodnodig hebt voor je eigen geestelijke gezondheid.
Wanneer jij je peuter spiegelt wat zijn gedrag met je doet, dan lijkt hij je zo goed te begrijpen en past hij zich aan je aan.

Maar dan opeens ben je de controle kwijt en moet je alle zeilen bijzetten om nog enigszins als een redelijk denkend en normaal functionerend mens de dag door te komen. (En laten we meteen toegeven dat dit negen van de tien keer niet lukt)

De natuurlijke ontwikkeling volgen kan heel spannend zijn

Onze totaal natuurlijke (lees menselijke) reactie is dan het willen oplossen van het ontstane probleem. Je baby moet weer ‘normaal’ gaan doen. En liever gisteren dan vandaag. En daar begint het gevecht tegen de stroom in. Tegen de natuurlijke stroom van de ontwikkeling van je kind welteverstaan. Een botsing van twee behoeften, jij wil terug naar wat jij prettig vindt en je kind uit luid wat er allemaal opeens niet meer klopt in zijn wereld. De ontwikkeling van een kind staat nooit stil. En dus kom je continu in de knoop met dat wat er zich vandaag aandient en dat wat je had verwacht. Echt niet makkelijk. Maar wel heel normaal. Normaal dat je daar van in de war raakt en normaal dat je weer terug wil naar jouw ideale balans.

Zelfregulatie versus co-regulatie

Dat is ook precies wat je kindje wil. er is alleen een huizenhoog groot verschil tussen jullie twee; Jij kan jezelf weer reguleren (terug in balans brengen) En je kindje kan dat niet. Zelfregulatie vraagt hersenverbindingen die hij nu nog niet heeft. En daarom is het zo belangrijk dat jij verder kijkt naar wat er onder het gedrag van je kind speelt. Dat je vertaalt wat je ziet naar wat hij nodig heeft. En dat je die vertaalslag vervolgens ook weer begrijpelijk en inzichtelijk maakt voor je kleintje. Op een manier die hij kan begrijpen. Want dat is hoe je kindje uiteindelijk leert hoe dat werkt, die gekke gevoelens die hem zo overweldigen.

En waar blijf ik?

Maar hoe ga je dan om met je eigen behoeften? In de prullenbak ermee? Een paar jaar negeren in de hoop dat je dan nog overeind staat? De kunst is het leren meebewegen met de almaar veranderende omstandigheden. Want de strijd aangaan met iets waar je niets aan kunt veranderen, het is namelijk geen probleem, dat kost energie die je beter kunt stoppen in het vervullen van je eigen behoeften. Een kwestie van je energie managen. Niet weg laten lekken maar er spaarzaam mee omgaan.

Heel veel meer lees je hierover in mijn boek ‘Wat baby’s nodig hebben’. En heb je behoefte aan stap voor stap en lekker praktisch? Onze fijne online cursus over je prikkelgevoelige baby geeft rust en vertrouwen. En je vindt ze hier!